Antibiotikët janë ndër ilaçet më të përdorura në mjekësinë moderne për të trajtuar infeksionet bakteriale. Por përdorimi i tyre nuk është pa pasoja. Një nga efektet anësore më të zakonshme është dëmtimi i florës natyrore të zorrëve – ajo përzierje e baktereve të mira që ndihmon në tretje, imunitet dhe ruajtjen e një sistemi të shëndetshëm të zorrëve. Në këtë pikë hyjnë probiotikët: mikroorganizma të gjallë që mund të ndihmojnë në rikthimin e ekuilibrit në sistemin tretës. Në këtë artikull do të shpjegojmë se çfarë janë probiotikët, pse janë të rëndësishëm, dhe pse është e dobishme të merren gjatë ose pas trajtimeve me antibiotikë.
Çfarë janë probiotikët?
Probiotikët janë baktere ose maja të gjalla që konsiderohen të mira për shëndetin, veçanërisht për sistemin tretës. Ato gjenden në disa ushqime, si kosi, kefiri, lakra turshi ose ushqime të fermentuara, por edhe në formën e suplementeve farmaceutike. Që një mikroorganizëm të quhet probiotik, ai duhet të sjellë përfitime konkrete për shëndetin e njeriut dhe të jetë i sigurt për konsum.
Si ndikojnë antibiotikët në bakteret e mira?
Ndërsa antibiotikët janë të fuqishëm për të vrarë bakteret që shkaktojnë sëmundje, ata nuk bëjnë dallim midis “baktereve të këqija” dhe atyre të “mirave”. Kjo do të thotë se gjatë një trajtimi me antibiotikë, flora natyrale e zorrëve mund të shkatërrohet, gjë që çon në pasoja si diarre, fryrje barku, kapsllëk ose një ndjeshmëri më e lartë ndaj infeksioneve të tjera. Kjo ndodh veçanërisht tek fëmijët dhe të moshuarit, por edhe tek të rriturit që marrin antibiotikë me spektër të gjerë për një periudhë të gjatë.
Përfitimet e përdorimit të probiotikëve me antibiotikë
Kërkimet tregojnë se probiotikët mund të zvogëlojnë ndjeshëm rrezikun e efekteve anësore nga antibiotikët, veçanërisht diarrenë që shkaktohet nga antibiotikët (e njohur si “diarre nga antibiotikët”). Marrja e probiotikëve ndihmon në rikthimin më të shpejtë të ekuilibrit të baktereve në zorrë dhe mund të ulë rrezikun e infeksioneve të rënda si Clostridium difficile, një bakter që mund të shkaktojë inflamacion serioz të zorrëve.
Përveç kësaj, probiotikët mund të forcojnë sistemin imunitar, të përmirësojnë tretjen dhe të mbrojnë kundër alergjive apo inflamacionit kronik në sistemin tretës.
Kur dhe si duhen marrë probiotikët?
Nëse jeni duke përdorur antibiotikë, rekomandohet që probiotikët të merren gjatë trajtimit dhe për disa ditë apo javë pas përfundimit të tij. Megjithatë, nuk këshillohet që të konsumohen njëkohësisht në të njëjtën orë me antibiotikun, pasi antibiotiku mund të shkatërrojë edhe probiotikët. Një praktikë e mirë është të merret antibiotiku dhe të pritet të paktën 2 orë para se të merret doza e probiotikut.
Zgjedhja e llojit të probiotikut është gjithashtu e rëndësishme. Jo të gjitha probiotikët janë njësoj. Llojet më të njohura dhe të studiuara janë Lactobacillus, Bifidobacterium dhe Saccharomyces boulardii. Ky i fundit është veçanërisht i efektshëm për parandalimin e diarresë gjatë përdorimit të antibiotikëve.
A janë të sigurt probiotikët për të gjithë?
Në përgjithësi, probiotikët janë të sigurt për shumicën e njerëzve. Megjithatë, personat me sistem imunitar shumë të dobësuar (për shembull pacientë me kancer që ndjekin kimioterapi, ose ata me sëmundje autoimune të avancuara) duhet të konsultohen me mjekun përpara se të përdorin probiotikë. Po ashtu, është e rëndësishme që suplementet të blihen nga burime të sigurta dhe të kenë cilësi të garantuar.
Përdorimi i probiotikëve përtej antibiotikëve
Edhe pse theksi në këtë artikull është vendosur te përdorimi i probiotikëve gjatë trajtimeve me antibiotikë, ata mund të jenë të dobishëm edhe në situata të tjera: për lehtësimin e sindromës së zorrës së irrituar (IBS), për përmirësimin e lëkurës (si në rastin e akneve), për rregullimin e jashtëqitjes, si dhe për përmirësimin e shëndetit mendor përmes lidhjes “truri-zorrë”.
Probiotikët përfaqësojnë një ndihmë të vlefshme për trupin, veçanërisht gjatë trajtimit me antibiotikë, ku flora natyrale e zorrëve mund të dëmtohet. Përdorimi i tyre ndihmon në rivendosjen e ekuilibrit, ul rrezikun e efekteve anësore dhe përmirëson mirëqenien e përgjithshme të sistemit tretës. Nëse mendoni të përdorni probiotikë, është mirë të konsultoheni me mjekun ose farmacistin për të zgjedhur llojin më të përshtatshëm për nevojat tuaja.
