Amoksicilina është një nga antibiotikët më të njohur dhe më të përdorur në mjekësinë moderne. Ky ilaç përdoret për të trajtuar një sërë infeksionesh bakteriale dhe është i njohur për efikasitetin, çmimin e arsyeshëm dhe tolerancën e mirë nga shumica e pacientëve. Megjithatë, edhe pse është i përhapur, shumë njerëz nuk e dinë saktësisht se çfarë është amoksicilina, kur duhet të përdoret dhe cilat janë rreziqet që lidhen me përdorimin e saj të gabuar. Ky artikull synon të ofrojë informacion të thjeshtë dhe të kuptueshëm për këdo që dëshiron të mësojë më shumë rreth këtij ilaçi.
Çfarë është amoksicilina?
Amoksicilina është një antibiotik që i përket grupit të penicilinave. Ajo vepron duke ndaluar rritjen dhe shumimin e disa lloje bakteresh që shkaktojnë infeksione në trupin e njeriut. Ky medikament nuk është efektiv kundër infeksioneve virale, si gripi ose ftohja, prandaj duhet të merret vetëm kur është vërtet i nevojshëm dhe i përshkruar nga mjeku.
Amoksicilina gjendet në forma të ndryshme: kapsula, tableta, shurup për fëmijë dhe ndonjëherë edhe në formë injeksioni. Ajo përthithet shpejt nga trupi dhe fillon të veprojë brenda një kohe të shkurtër pas marrjes së dozës.
Kur përdoret amoksicilina?
Amoksicilina përdoret për të trajtuar një gamë të gjerë infeksionesh bakteriale. Disa nga përdorimet më të zakonshme përfshijnë:
- Infeksionet e rrugëve të frymëmarrjes: Siç janë bronkiti, pneumonia, bajamet (angina), sinusiti dhe infeksionet e veshit. Këto infeksione janë shpesh të shkaktuara nga baktere dhe amoksicilina mund të ndihmojë në zhdukjen e tyre.
- Infeksionet urinare: Në disa raste, amoksicilina përshkruhet për të trajtuar infeksionet e traktit urinar, veçanërisht kur bakteret janë të ndjeshme ndaj këtij antibiotiku.
- Infeksionet e lëkurës dhe indeve të buta: Si plagët e infektuara, furunkujt ose abceset e lehta.
- Infeksionet dentare: Në rast të infeksioneve të dhëmbëve ose mishrave të dhëmbëve, sidomos nëse ndodh një përhapje e bakterieve, amoksicilina mund të ndihmojë në trajtimin e tyre.
- Parandalimi i infeksioneve pas ndërhyrjeve kirurgjikale: Në disa raste, si për shembull para një ndërhyrjeje dentare te pacientët me probleme të zemrës, mjeku mund të rekomandojë një dozë të vetme amoksiciline për të parandaluar infeksionet bakteriale.
Si merret amoksicilina dhe çfarë duhet pasur parasysh?
Amoksicilina duhet të merret gjithmonë sipas udhëzimeve të mjekut. Doza, kohëzgjatja dhe mënyra e përdorimit varen nga lloji dhe ashpërsia e infeksionit, mosha e pacientit dhe gjendja e përgjithshme shëndetësore. Zakonisht, ajo merret 2-3 herë në ditë për disa ditë me radhë.
Është shumë e rëndësishme që pacienti të përfundojë të gjithë kurën e përshkruar, edhe nëse ndjehet më mirë pas disa ditësh. Ndërprerja e hershme e antibiotikut mund të bëjë që disa baktere të mbijetojnë dhe të shkaktojnë përsëri infeksionin.
Amoksicilina mund të merret me ose pa ushqim, por nëse shkakton shqetësime në stomak, mund të merret pas ngrënies.
Efektet anësore të mundshme
Ashtu si çdo ilaç, edhe amoksicilina mund të shkaktojë efekte anësore, por jo të gjithë i përjetojnë ato. Disa nga më të zakonshmet përfshijnë:
- Të përziera ose të vjella
- Diarre ose shqetësime në stomak
- Reaksione alergjike si skuqje e lëkurës, kruarje ose ënjtje
- Në raste të rralla, mund të ndodhin reaksione më serioze si frymëmarrje e vështirësuar apo shok anafilaktik, që kërkon trajtim të menjëhershëm mjekësor
Nëse gjatë përdorimit të amoksicilinës ndodhin efekte të padëshiruara të rënda ose të pazakonta, duhet njoftuar menjëherë mjeku.
Kundërindikacionet dhe ndërveprimet me ilaçe të tjera
Amoksicilina nuk rekomandohet për persona që kanë alergji ndaj penicilinave ose antibiotikëve të ngjashëm. Gjithashtu, nëse personi përdor ilaçe të tjera, si antikoagulantë (për hollimin e gjakut) ose kontraceptivë oralë, duhet të njoftojë mjekun pasi mund të ketë ndërveprime që ndikojnë në efektivitetin e tyre.
Gratë shtatzëna dhe ato që ushqejnë me gji mund të marrin amoksicilinë, por gjithmonë duhet të këshillohen me mjekun përpara fillimit të trajtimit.
Përdorimi i përgjegjshëm i antibiotikëve
Është shumë e rëndësishme të theksohet se antibiotikët, përfshirë amoksicilinën, nuk duhet të merren pa recetë ose vetëm për “çdo të keqe”. Përdorimi i tepruar apo i gabuar i tyre çon në zhvillimin e baktereve rezistente, të cilat bëhen të vështira për t’u trajtuar më vonë. Prandaj, duhet të respektohen gjithmonë këshillat dhe udhëzimet e mjekut.
Amoksicilina është një ilaç shumë i dobishëm kur përdoret në mënyrë të drejtë dhe nën mbikëqyrje mjekësore. Ajo mund të ndihmojë në luftimin e shumë infeksioneve bakteriale dhe të përmirësojë ndjeshëm shëndetin e pacientit. Megjithatë, si çdo ilaç, ajo ka rreziqet dhe kufizimet e saj, prandaj duhet trajtuar me kujdes dhe përgjegjësi. Mos e merrni kurrë antibiotikun pa këshillën e një mjeku dhe mos ndani antibiotikët me të tjerët.
