Antidepresantët janë ilaçe që përdoren për të trajtuar depresionin dhe çrregullime të tjera të humorit, si ankthi apo çrregullimi obsesiv-kompulsiv. Megjithatë, këto barna nuk funksionojnë në një vakum. Shumë njerëz që marrin antidepresantë përdorin edhe ilaçe të tjera për sëmundje të ndryshme si presioni i gjakut, diabeti, apo dhimbje kronike. Këtu lind rreziku i ndërveprimeve mes barnave, që mund të ndikojnë në mënyrën se si trupi i përpunon ato, duke e rritur ose ulur efektin, ose duke shkaktuar efekte anësore serioze.
Ky artikull ka për qëllim të shpjegojë në mënyrë të thjeshtë dhe të kuptueshme për lexuesin e zakonshëm se si antidepresantët mund të ndërveprojnë me barna të tjera dhe pse është kaq e rëndësishme që përdorimi i tyre të bëhet me kujdes dhe nën mbikëqyrjen e mjekut.
Çfarë janë ndërveprimet mes barnave?
Një ndërveprim i barnave ndodh kur një ilaç ndikon në mënyrën se si funksionon një tjetër në trup. Kjo mund të ndodhë në disa mënyra:
- Një ilaç mund të përshpejtojë ose ngadalësojë përthithjen e një tjetri.
- Dy barna mund të kenë efekte të ngjashme, dhe kur merren së bashku, ato mund të shkaktojnë mbidozë.
- Disa barna mund të ndërhyjnë në proceset që metabolizojnë antidepresantët në mëlçi.
Llojet më të zakonshme të antidepresantëve
Ka disa lloje të ndryshme të antidepresantëve, dhe secili prej tyre ka potencialin për ndërveprime të ndryshme me barna të tjera:
- SSRI (për shembull: fluoksetina, sertralina) – janë më të zakonshmit dhe zakonisht kanë më pak efekte anësore.
- SNRI (si duloksetina, venlafaksina) – veprojnë në dy kimikate të trurit: serotoninë dhe noradrenalinë.
- Triciklikët (p.sh. amitriptilina) – më të vjetër dhe me më shumë efekte anësore.
- MAOI – një grup më i vjetër dhe më i ndërlikuar, që kërkon kujdes të veçantë për shkak të ndërveprimeve të shumta.
Barnat që mund të ndërveprojnë me antidepresantët
Ka shumë ilaçe që mund të kenë ndërveprime me antidepresantët. Ja disa nga më të zakonshmet:
- Barnat kundër dhimbjeve
Disa qetësues dhimbjeje, si ibuprofeni, naprokseni apo aspirina, kur kombinohen me antidepresantë si SSRI-të, mund të rrisin rrezikun e gjakderdhjes në stomak apo zorrë. Kjo është edhe më e theksuar te njerëzit që marrin doza të larta ose i përdorin për një kohë të gjatë. - Barnat për tensionin e lartë
Disa ilaçe për presionin e lartë të gjakut, si beta-bllokuesit apo inhibitorët ACE, mund të ndërveprojnë me antidepresantët duke shkaktuar ulje të theksuar të tensionit ose rrahje të ngadalta të zemrës. - Barnat për migrenë (triptanët)
Kur përdoren me SSRI ose SNRI, mund të shkaktojnë një gjendje të rrezikshme të quajtur “sindroma serotoninike”, e cila ndodh kur në tru grumbullohet shumë serotoninë. Kjo mund të shkaktojë konfuzion, dridhje, temperaturë të lartë, rrahje të shpejta të zemrës dhe në raste ekstreme, mund të jetë kërcënuese për jetën. - Antibiotikët
Disa antibiotikë, si linezolid apo ciprofloxacina, mund të ndikojnë te përpunimi i antidepresantëve në trup, duke rritur efektet e tyre ose duke shkaktuar ndërveprime serioze. - Barnat kundër alergjive (antihistaminikët)
Në kombinim me disa antidepresantë, mund të shkaktojnë përgjumje të theksuar ose konfuzion, sidomos te të moshuarit. - Alkooli
Edhe pse nuk është një ilaç, alkooli është një nga ndërveprimet më të zakonshme që njerëzit shpesh e injorojnë. Ai mund të përforcojë efektet qetësuese të antidepresantëve dhe të rrisë rrezikun e depresionit, vetëvrasjes dhe dëmtimeve aksidentale.
Pse është e rëndësishme të flisni me mjekun ose farmacistin?
Përdorimi i antidepresantëve duhet gjithmonë të bëhet nën mbikëqyrjen e një mjeku. Çdo herë që ju përshkruhet një ilaç i ri, duhet të tregoni çfarë barnash përdorni aktualisht, qoftë edhe suplemente natyrale apo çajra mjekësorë. Edhe bimët si shafrani i Indisë ose Ginko Biloba mund të ndërveprojnë me antidepresantët.
Po ashtu, nuk është e këshillueshme të ndaloni vetë marrjen e një antidepresanti pa u konsultuar me mjekun, sepse mund të shkaktojë efekte tërheqjeje dhe përkeqësim të gjendjes mendore.
Antidepresantët janë një ndihmë e madhe për miliona njerëz që vuajnë nga depresioni dhe problemet emocionale, por përdorimi i tyre kërkon kujdes të madh kur kombinohen me barna të tjera. Ndërveprimet mes barnave janë një realitet i përditshëm në mjekësi, dhe informimi i duhur është hapi i parë për ta shmangur rrezikun. Mos hezitoni të flisni hapur me mjekun apo farmacistin tuaj për çdo ilaç që përdorni. Kujdesi dhe informacioni i saktë mund të bëjnë një ndryshim të madh për shëndetin tuaj.
