Në përditshmëri, shumë njerëz përballen me dhimbje të ndryshme: kokë, muskuj, shpinë, dhimbje menstruale apo dhimbje kronike. Për t’i lehtësuar, përdorimi i ilaçeve kundër dhimbjeve është bërë rutinë për miliona vetë. Shpeshherë, kur një ilaç nuk jep efektin e dëshiruar, njerëzit mund të tundohen të marrin më shumë se një lloj ilaçi njëherësh, me shpresën se do të kenë një efekt më të fortë. Por kombinimi i barnave kundër dhimbjeve, pa udhëzimin e mjekut, mund të jetë shumë i rrezikshëm dhe madje i dëmshëm për shëndetin.
Çfarë janë ilaçet kundër dhimbjeve?
Ilaçet kundër dhimbjeve ose analgjezikët janë medikamente që ndihmojnë në lehtësimin e dhimbjes. Ato ndahen në disa grupe kryesore:
- Paracetamoli (si Panadol, Efferalgan)
- Anti-inflamatorët josteroidë (NSAID), si ibuprofeni, diklofenaku, naprokseni
- Aspirina
- Opioidet (si kodeina, morfina – përdoren vetëm me recetë)
Secili prej tyre ka mekanizmin e vet të veprimit dhe kohën e efektit, por gjithashtu ka edhe efektet anësore dhe rreziqet që mund të rriten ndjeshëm kur kombinohen.
Rreziku i kombinimit të paracetamolit me NSAID
Paracetamoli është zakonisht i sigurt kur merret në doza të kontrolluara, por tejkalimi i dozës mund të shkaktojë dëmtim të mëlçisë. Shumë njerëz nuk e dinë se shumë ilaçe kundër të ftohtit ose gripit përmbajnë gjithashtu paracetamol, ndaj duke marrë disa produkte të ndryshme njëkohësisht, mund të tejkalojnë pa dashje dozën maksimale të lejuar.
Kombinimi i paracetamolit me ibuprofen mund të përdoret në raste të caktuara me këshillimin e mjekut, sidomos te fëmijët me temperaturë të lartë, por duhet të bëhet me kujdes dhe sipas intervaleve të sakta kohore. Marrja e të dyjave njëherësh mund të ngarkojë trupin dhe të dëmtojë organet si mëlçia dhe veshkat.
NSAID-të dhe rreziku për stomakun dhe veshkat
Ilaçet si ibuprofeni, naprokseni apo diklofenaku mund të jenë shumë efektivë për dhimbje muskulore ose inflamacione, por nëse merren në kombinim ose për periudha të gjata, ato rrisin rrezikun për ulcerë në stomak, gjakderdhje, dhe dëmtime të veshkave. Kombinimi i dy NSAID-ve (për shembull ibuprofeni me naproksenin) nuk sjell ndonjë përfitim shtesë, përkundrazi, shton efektet anësore dhe rrezikun e komplikimeve.
Aspirina dhe efektet në mpiksjen e gjakut
Aspirina është unike sepse përveç lehtësimit të dhimbjes, ajo ndikon edhe në hollimin e gjakut. Kjo është arsyeja pse shpesh përdoret për parandalimin e infarkteve. Por kur kombinohet me ilaçe të tjera që ndikojnë në koagulimin e gjakut ose me NSAID, rreziku për gjakderdhje në stomak apo tru rritet ndjeshëm.
Opioidet: shumë të fuqishëm, shumë të rrezikshëm
Opioidet janë ilaçe shumë të fuqishme kundër dhimbjes, por edhe shumë të rrezikshme nëse përdoren pa kontroll. Kombinimi i tyre me ilaçe të tjera si benzodiazepinat ose edhe me alkool mund të çojë në depresion të frymëmarrjes, gjendje kome apo edhe vdekje. Janë të rezervuar vetëm për rastet e rënda dhe gjithmonë nën mbikëqyrje mjekësore.
Kombinimi me suplementet apo alkoolin
Një tjetër rrezik vjen kur ilaçet kundër dhimbjes merren bashkë me suplemente, siç janë xhinko biloba, omega-3 ose hudhra, të cilat gjithashtu ndikojnë në hollimin e gjakut. Ky kombinim mund të shkaktojë gjakderdhje të brendshme. Nga ana tjetër, kombinimi i tyre me alkoolin shton shumë rrezikun për dëmtime në mëlçi dhe stomak.
Gabime të zakonshme që duhen shmangur
- Marrja e dy barnave me të njëjtin përbërës aktiv, pa e ditur.
- Kalimi i dozës maksimale ditore.
- Marrja e barnave pa lexuar fletëudhëzuesin.
- Përdorimi afatgjatë i barnave pa këshillën e mjekut.
Si të veprojmë në mënyrë të sigurt?
- Gjithmonë kontrolloni etiketat e barnave dhe përbërësit aktivë.
- Mos kombinoni ilaçe kundër dhimbjes pa këshillën e farmacistit ose mjekut.
- Nëse jeni duke marrë medikamente të tjera për sëmundje kronike, informoni mjekun para se të merrni ilaçe kundër dhimbjes.
- Ndiqni dozën e rekomanduar dhe mos e tejkaloni kurrë.
Ilaçet kundër dhimbjes janë një ndihmë e madhe kur përdoren me kujdes dhe në mënyrë të kontrolluar. Por kur kombinohen pa dije ose pa këshillë mjekësore, ato mund të shndërrohen në burim rreziku serioz për shëndetin. Më mirë të konsultoheni me një profesionist shëndetësor sesa të merrni vendime të rrezikshme që mund të kushtojnë shtrenjtë.
