Shumë njerëz që vuajnë nga depresioni mund të përshkruhen me ilaçe antidepresive për të ndihmuar në përmirësimin e gjendjes së tyre emocionale. Ndërkohë, disa mund të vazhdojnë të konsumojnë alkool, qoftë për zakone sociale apo për të “lehtësuar” dhimbjen e brendshme. Por a është kjo një kombinim i sigurt? Në këtë artikull do të shqyrtojmë ndërveprimet mes barnave për depresion dhe alkoolit, rreziqet që ato paraqesin, dhe pse është e rëndësishme të jemi të kujdesshëm kur këto dy substanca kombinohen.
Çfarë janë barnat për depresion?
Barnat që përdoren për të trajtuar depresionin njihen si antidepresantë. Ka disa lloje të tyre, përfshirë:
- SSRI (frenues selektivë të rimarrjes së serotoninës), si fluoksetina, sertralina, citaloprami
- SNRI (frenues të rimarrjes së serotoninës dhe norepinefrinës), si venlafaksina
- Triciklikët (TCA), si amitriptilina
- IMAO (inhibitorë të monoaminës oksidazë), të cilët janë më të vjetër dhe përdoren më rrallë
- Antidepresantë të tjerë atipikë si bupropioni ose mirtazapina
Këto barna veprojnë duke ndryshuar nivelet e disa substancave kimike në tru, sidomos serotoninës, dopaminës dhe norepinefrinës, të cilat ndikojnë në humor dhe ndjenjat.
Çfarë ndodh kur kombinohet alkooli me antidepresantët?
Alkooli është një substancë depresive për sistemin nervor qendror. Kjo do të thotë që ai e ngadalëson aktivitetin e trurit dhe mund të ndikojë negativisht në humor, gjumë dhe përqendrim. Kur ai kombinohet me barna antidepresive, ndodhin disa gjëra të rëndësishme:
- Dobësim i efektit të ilaçit
Alkooli mund të zvogëlojë efektivitetin e barnave për depresion. Kjo ndodh sepse ai ndikon në mënyrën se si truri i përpunon neurotransmetuesit, duke e bërë më të vështirë që ilaçi të funksionojë siç duhet. Si rezultat, mund të zgjasë më shumë që pacienti të ndjejë përmirësim. - Rritje e efekteve anësore
Shumë antidepresantë kanë efekte anësore si përgjumje, marramendje, përqendrim i dobët ose nauze. Alkooli mund t’i përkeqësojë këto efekte dhe t’i bëjë më të rrezikshme, duke ndikuar negativisht në aftësinë për të drejtuar makinë ose për të marrë vendime të rëndësishme. - Rritje e rrezikut për depresion dhe vetëvrasje
Edhe pse duket paradoksale, alkooli përkeqëson depresionin afatgjatë. Edhe nëse fillimisht ndihesh më i çliruar pas një pijeje, me kalimin e kohës ai ul më tej humorin dhe mund të rrisë mendimet negative ose vetë-dëmtuese. Ky është një rrezik serioz, sidomos te personat që marrin antidepresantë dhe që tashmë janë në gjendje të brishtë emocionale. - Ndërveprime të rrezikshme me barna specifike
Për disa antidepresantë të caktuar, si p.sh. IMAO-t, kombinimi me alkoolin (sidomos me disa lloje të verës ose birrës që përmbajnë tiraminë) mund të shkaktojë rritje të rrezikshme të presionit të gjakut (kriza hipertensive). Ky është një reagim serioz që kërkon kujdes të menjëhershëm mjekësor.
A lejohet ndonjëherë konsumimi i moderuar i alkoolit?
Në disa raste, mjeku mund të lejojë konsumim të moderuar të alkoolit, veçanërisht kur pacienti është stabil, nuk ka efekte anësore dhe përdor një ilaç që nuk ndërvepron në mënyrë të rrezikshme me alkoolin. Por kjo duhet bërë gjithmonë me miratimin e mjekut dhe jo sipas dëshirës personale.
Pse njerëzit e kombinojnë shpesh antidepresantët me alkoolin?
Ka disa arsye pse kjo ndodh:
- Disa njerëz nuk e kuptojnë rrezikun që paraqet ky kombinim
- Alkooli shihet si mënyrë për të “harruar” ose “shuar” përkohësisht emocionet negative
- Pjesëmarrja në ambiente sociale ku konsumi i alkoolit është normë shoqërore
- Varësia nga alkooli, që shpesh ekziston bashkë me depresionin (një kombinim që quhet “komorbiditet”)
Çfarë mund të bëhet në vend të konsumit të alkoolit?
Ka shumë mënyra të tjera për të përballuar stresin dhe emocionet pa përdorur alkool. Disa prej tyre janë:
- Bisedat me një psikolog ose këshilltar
- Aktiviteti fizik i rregullt
- Praktikat e relaksimit si joga, meditimi ose frymëmarrja e thellë
- Hobi të shëndetshëm dhe krijues si piktura, muzika apo shkrimi
- Mbështetja nga miqtë dhe familja
Kombinimi i barnave për depresion me alkoolin nuk është i sigurt dhe shpesh është kundërproduktive. Edhe nëse mund të duket si një mënyrë për të “lehtësuar” gjendjen shpirtërore, në fakt ky kombinim rrezikon të përkeqësojë problemin. Personat që janë duke marrë antidepresantë duhet të flasin hapur me mjekun e tyre për çdo pyetje apo shqetësim në lidhje me alkoolin, në mënyrë që të shmangen rreziqet dhe të arrihet një përmirësim real dhe i qëndrueshëm i gjendjes mendore.
